Zasady ochrony przeciwpożarowej (PPOŻ) to zbiór koniecznych wytycznych w razie wybuchu pożaru w miejscu pracy. Składa się na nieumiejętność zwalczania pożaru jak również prawidłowo przeprowadzona ewakuacja. Znajomość tej wiedzy pozwala na uniknięcie uszkodzenia zdrowia, a nawet utraty życia. Kluczowe więc jest przeszkolenie się w tym zakresie. W każdym miejscu pracy powinny być osoby odpowiedzialne za to, by w momencie zagrożenia pożarowego zachować zimną krew i odpowiedzialnie pokierować grupą ludzi. To pozwala uniknąć ewentualnej tragedii, gdyż ogień jest żywiołem bardzo nieprzewidywalnym i niebezpiecznym. Przedstawiamy sposoby postepowania w razie zagrożenia oraz opisy szkoleń z zakresu ochrony przeciwpożarowej.
Podstawowe przepisy
Jako że większość czasu pracy spędzamy wewnątrz budynków, musimy zadbać, by były one zgodne ze wszystkimi aktualnymi standardami bezpieczeństwa przeciwpożarowego. Należy w maksymalnym stopniu ograniczyć ryzyko zagrożenia życia, zdrowia, zniszczenia mienia czy infrastruktury. Zgodnie z zapisami Parlamentu Europejskiego oraz Rady UE budynki powinny zostać zaprojektowane tak, aby na wypadek pożaru:
- konstrukcja zachowała swoją nośność,
- ograniczyć przenoszenie się ognia na sąsiednie budowle,
- zadbać o bezpieczeństwo profesjonalnych ratowników,
- maksymalnie ograniczyć rozprzestrzenianie się ognia wewnątrz budowli,
- umożliwić jak najsprawniejsze opuszczenie budynku znajdującym się w nim osobom
Wedle prawa budowlanego, budynek musi być zbudowany zgodnie ze wszystkimi wytycznymi bezpieczeństwa pożarowego, w oparciu o fachowe wykształcenie techniczne inżynierów. Jeśli chodzi o warunki techniczne, istnieją konkretne wymagania co do umiejscowienia jakie muszą spełniać budynki. Jeden z rozdziałów prawa budowlanego poświęcony jest w całości ochronie przeciwpożarowej. Znajdują się w nim dyrektywy takie jak:
- wydzielenie osobnych stref pożarowych,
- zaklasyfikowanie ich pod kątem odporności na pożar,
- utworzenie klas odporności na ogień poszczególnych części budowli,
- ustalenie długości dróg służących do ewakuacji.
Zgodność tych przepisów ze stanem faktycznym sprawdzana jest przez odpowiednie służby w momencie oddania budynku do użytku. Jeśli wszystkie warunki nie zostaną spełnione, oznacza to, że budynek nie jest odpowiednio zabezpieczony i stanowi zagrożenie, co w konsekwencji może prowadzić do zakazu korzystania z niego przez ludzi.
Najważniejszy akt prawny
Ustawa o ochronie przeciwpożarowej UOP jest specjalną regulacją zawierającą odpowiednie przepisy bezpieczeństwa przeciwpożarowego. Jej zapisy chronią przed pożarami czy klęskami żywiołowymi sfery takie jak:
- zdrowie,
- życie,
- mienie,
- środowisko.
Działania, które mają na celu zniwelowanie zagrożenia i zmniejszenie ryzyka wystąpienia różnych katastrof to między innymi:
- przeciwdziałanie pożarom czy klęskom żywiołowym i ich przenoszeniu się,
- gwarancja dostarczenia wszystkich niezbędnych rzeczy do walki z pożarem czy inną katastrofą,
- wykonanie wszelkich niezbędnych działań niosących pomoc i ratunek.
Ponadto UOP wyznacza odpowiednie służby, które w obliczu zagrożenia muszą przybyć na miejsce zdarzenia i zwalczyć niebezpieczeństwo. Są to:
- jednostki Państwowej Straży Pożarnej,
- Wojskowa Ochrona Przeciwpożarowa,
- Ochotnicza Straż Pożarna,
- zawodowi strażacy gminy i powiatu.
Szkolenia z bezpieczeństwa przeciwpożarowego
Do przeprowadzenia kursów z zakresu PPOŻ potrzebni są wykwalifikowani i doświadczeni instruktorzy, którzy posługują się odpowiednim sprzętem dydaktycznym. Szkolenie takie powinien przejść każdy nowy pracownik, ponieważ na różnych stanowiskach obowiązują inne zasady dotyczące bezpieczeństwa przeciwpożarowego, podobnie jest z BHP. Szkolenia PPOŻ składają się z części teoretycznej oraz praktycznej. Zagadnienia jakie przyjdzie poznać uczestnikom takiego szkolenia to:
- poznanie jakie ryzyko czeka na danym stanowisku,
- zapoznanie się z panującymi zasadami PPOŻ w danej placówce,
- zapoznanie się z miejscami, w których należy szukać narzędzi do zwalczania pożaru,
- instrukcja udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym,
- ewakuowanie ludzi z zagrożonych pożarem miejsc,
- nauka korzystania z niezbędnego sprzętu ratunkowego.
Program kursu jest uzależniony od zleceniodawcy, który o takie szkolenie prosi. Dobrze dostosowany program prowadzi do lepszych efektów po szkoleniu. Zazwyczaj zostają one wzbogacone o różnego rodzaju prezentacje czy zadania angażujące uczestników. Często po szkoleniu, jego uczestnik otrzymuje certyfikat poświadczający udział. Zajęcia są prowadzone w oparciu o najnowsze regulacje prawne, angażujące metody dydaktyczne oraz pod nadzorem doświadczonych w tej tematyce prowadzących. Zazwyczaj sale, w których odbywają się szkolenia są wyposażone w najnowszy sprzęt, co jest istotne do odpowiedniego przekazania potrzebnej wiedzy. Ceny jakie trzeba zapłacić za ich odbycie są zazwyczaj ściśle powiązane z liczbą uczestników w grupie. Często większa grupa szkoleniowa otrzymuje atrakcyjne zniżki.
Obowiązek pracodawcy
Ustawa o ochronie przeciwpożarowej z dnia 24 sierpnia 1991 roku mówi o obowiązku przeprowadzenia szkoleń przeciwpożarowych wśród swoich pracowników. Ponadto artykuł 4 tej ustawy mówi o tym, że każdy właściciel budynku ma za zadanie:
- brać pod uwagę wszystkie wymagania techniczne czy instalacyjne i działać wedle ich założeń,
- zapewnić, by w budynku lub najbliższym terenie znajdował się odpowiedni sprzęt przeciwpożarowy,
- dbać o konserwację i ewentualną naprawę sprzętu przeciwpożarowego,
- zagwarantować osobom przebywającym w budynku bezpieczny czas pracy oraz stworzyć warunki ku ewentualnej ewakuacji,
- zaznajomić osoby pracujące w budynku ze wszelkimi zasadami bezpieczeństwa przeciwpożarowego,
- zaplanować kolejność zachowań w momencie wybuchu pożaru czy wystąpienia podobnego zagrożenia.
